SEBES (SCHARENPECK) Gusztáv,
Geboren : 22 januari 1906 (Budapest - Hongarije)
Overleden : 30 januari 1986 (Budapest)
Club(s) :
als speler: Müszaki Doldozók SE (jeugd, 1919-20), Vasas FC (jeugd, 1920-24), Sauvages Nomades (Frankrijk, 1925-26), Club Olympique Billancourt (Frankrijk, 1926-27), Võrõs Lobogo (MTK Hungária 1927-29), Hungária FC (1929-40).
als trainer: Szentlõrinci AC (1940-41), WMKASE (1942-43), Weiss Manfred SE (1943-44), Budafoki MTE (1945-46), de Nationale ploeg tot 1957, Újpest Dosza (1957-60), Bp. Honvéd (1960-61), Hongarije -23 jaar (1963-65), Diósgyőri VTK (1968).
Positie : Middenveldspeler/Trainer
Biografie :
Sebes Gusztáv, alias 'Guszti bácsi', geboren als Scharenpeck Gusztáv, zoon van een schoenmaker, begon voetbal te spelen op 12-jarige leeftijd. Zijn achternaam werd van Scharenpeck gewijzigd in Sebes, in het kader van de de door de overheid gewenste vervanging van Duitsklinkende namen in Hongaarse.
Hij emigreerde naar Frankrijk, waar hij werk vond bij Renault en er in de vakbeweging actief werd. Hij speelde er ook voetbal bij Sauvages Nomades en Club Olympique Billancourt.
Sebes keerde in 1927 terug naar Hongarije, waar hij een goede spelerscarrière had bij Hungária FC (het latere MTK Budapest) en zelfs éénmaal voor de Hongaarse nationale ploeg speelde als rechts middenvelder (op 15 maart 1936 tegen Duitsland gewonnen met 3-2).
Na zijn spelerscarrière (200 kampioenschapmatchen) werd hij vanaf 1940 achtereenvolgens trainer bij Szentlõrinci AC, WMKASE, Weiss Manfred SE en bij Budafoki MTE (1945-'46). In 1945 werd hij ook verbondstrainer en in 1949 nationaal trainer. Zijn eerste match als trainer werd in 1950 verloren tegen Oostenrijk met 2-4, maar hij nam sportieve weerwraak door op 4 juli 1950 Polen met 5-2 te verslaan.
In 1957 ging hij dan tot 1960 aan de slag bij
Újpest Dosza, dan bij Bp. Honvéd (1960-'61), bij de Hongaarse U-23 jaar (1963-'65) en als laatste bij Diósgyőri VTK (1968). Daar stopte ook zijn actieve carrière in het voetbal.
 |
 |
 |
Sebes Gusztáv (links) tijdens een wedstrijd Ferencváros TE-Hungária FC in 1930. |
HUNGÁRIA FC (MTK) 1935-'36 van links naar rechts: Turay József, Cseh II László, Kardos István, Sebes Gusztáv, Bíró Sándor, Kis Károly, Sas Ferenc, Dudás János, Müller Heinrich, Titkos Pál, Szabó Antal. |
Sebes Gusztáv (rechts) met Silvio Piola bij een wedstrijd tussen Lazio en Hungária. |
Hij was sterk politiek geëngageerd en was plaatselijk secretaris van de communistische partij in Budafok. Reeds in de jaren ‘30 organiseerde hij een actie onder de arbeiders van de Renault fabrieken in Parijs en speelde een actieve rol in de vooroorlogse syndicale beweging in Hongarije. Later werd hij succesvol trainer van die nationale ploeg, gesteund door de regeringspolitici.
Toen eind 1949 op regeringsniveau besloten werd de sport te nationaliseren, stelde hij voor de beste Hongaarse voetballers niet alleen in de nationale ploeg samen te laten spelen, maar ook op clubniveau. Zo werd Honvéd (= verdedigers van het vaderland) opgericht, gesteund door het Ministerie van Landsverdediging, en die ploeg zou de basisspelers van de nationale ploeg inlijven, te beginnen met de spelers van Kispest. Als tweede ploeg, die uit de andere spelers van de nationale ploeg zou bestaan, werd Võrõs Lobogo (MTK) (= rode banier) gekozen; deze ploeg werd gesteund door de veiligheidsdienst AVH. Beide ploegen zouden de komende jaren dé topploegen worden in de competitie.
 |
Karikatuur van Sebes Gusztáv. (van Tónió zie http://tonio.uw.hu) |
 |
Sebes Gusztáv als speler in 1928. (SportHistória) |
Voor de nationale ploeg combineerde hij de talenten van Puskás Ferenc, Hidegkuti Nándor, Kocsis Sándor, Bozsik József en andere, in een aanvallend team dat ver vooruit was op zijn tijd. Ontworpen door Bukovi Márton, maar verder uitgewerkt en toegepast door Sebes, lag het 4-2-4 systeem aan de basis van de schitterende overwinning tegen de Engelse nationale ploeg op Wembley op 25 november 1953, gewonnen met 3-6. Later zou Guttman Béla het systeem met succes invoeren in Brazilië.
Het gebruik van Hidegkuti als diepliggende spits, was bepalend om Engeland de eerste nederlaag tegen een ploeg van het vasteland ooit op Wembley toe te dienen, omdat zij er geen tegenzet op vonden. Te meer omdat tijdens de match het 4-2-4 systeem meer als een 2-2-6 systeem werd toegepast. Hidegkuti zou driemaal scoren in die match, tot wanhoop van de Engelse trainer Walter Winterbottom. Op 23 mei 1954 zou de ploeg die overwinning nog eens overduidelijk overdoen in Budapest, door de Engelsen ditmaal met 7-1 te verslaan. Sinds die Hongaarse overwinning in 1953, was het duidelijk dat het bewegen van de spelers zonder bal, het veranderen van positie, definitief deel uitmaakte van het voetbal. Dat Sebes door de spelers 'Uncle Guszhi' genoemd werd, illustreert dat hij door hen als trainer gerespecteerd werd. In 1952 leidde hij zijn team reeds naar de Olympische titel in Helsinki en was tevens trainer op de Wereldbeker 1954 in Zwitserland, dat echter voor de Hongaarse ploeg met een zware kater eindigde. De ploeg was ondertussen wel vier jaar ongeslagen gebleven. Puskás zei van hem: “Ik hield erg veel van hem. Hij was een goede vriend van mijn vader, en hij was als een vader voor mij.”
Uit het feit dat hij, als belangrijk politicus, die plaats van nationale trainer bekleedde, blijkt dat het voetbal zeer belangrijk was in de ogen van de Hongaarse bewindslieden. De regering was immers zo wanhopig bezig om haar status te behouden, dat zij voetbal als een propagandawapen gebruikte. En dat Sebes nauw verbonden was met de socialistische ideologie, kon men voelen aan alles wat hij zei en deed. Hij maakte een politieke zaak van elke belangrijke match of competitie, en verklaarde meermaals dat de hevige strijd tussen kapitalisme en socialisme op elk niveau plaats vond, en dus zeker ook in het voetbal. Zo legde hij er steeds de nadruk op dat zijn formatie het 'socialistisch voetbal' speelde. Hij combineerde tevens zijn trainerschap met de job van Plaatsvervangend Minister van Sport. Hij was ook van 1948 tot 1951 Voorzitter van het Hongaars Olympisch Comité (MOB), samen met Zsigmond Abray, en tot 1956 lid van dat Hongaars Olympisch Comité, naast zijn functie van Vice-voorzitter van het Hongaars Nationaal Comité voor Lichamelijke Opvoeding en Sport.
Sebes Gusztáv maakte ook, als Vice-voorzitter, deel uit van het Uitvoerend Bestuur van de Beker voor Landskampioenen (voorheen de Mitropacup) dat op 21 mei 1955, samen met UEFA vertegenwoordigers, in Parijs de basis legde van de huidige Champions League. Op 4 september 1955 werd de eerste match gespeeld van de Beker voor Landskampioenen, de meest prestigieuze competitie voor clubs te wereld, tussen Sporting Lissabon en Partizan Belgrado.
Sebes zou echter, na ondermeer de verloren match tegen België in Brussel (5-4 verlies op 3/6/1956), in 1957 als trainer vervangen worden door Bukovi Márton, tevens trainer bij MTK. Bukovi zou nog enkele succesjes boeken, zoals een overwinning tegen de Sovjet-Unie, maar de grote Hongaarse Voetbalploeg was definitief verdwenen. Hij werd ten andere na acht matches vervangen werd door een comité van coaches, bestaande uit Baróti Lajos, dr. Lahat Károly, Vincze Jénõ en Soós Károly. Na vier matchen bleef Baróti Lajos alleen als trainer instaan voor de nationale ploeg.
Sebes, steeds een fervent socialist, eindigde uiterst verward na zijn uitsluiting uit de Communistische Partij. Hij stierf op 80-jarige leeftijd op 30 januari 1986.
Op 25 november 2019, de 66ste verjaardag van de 6-3 overwinning van het Gouden team op Engeland in 1953, werd het nieuwe graf onthuld waarin de as van Sebes rust, die voordien
in een betonnen urnenmuur van de Budafok-begraafplaats geplaatst was. Bij de inhuldiging van het graf werd de Hongaarse voetbalbond vertegenwoordigd door woordvoerder Sipos Jenő en Csiki Károly.
 |
 |
 |
 |
Sebes op het spreekgestoelte. |
Sebes begroet Puskás in Budapest bij een gelegenheidsmatch in 1981. |
Sebes betekende heel veel voor het "Golden Team". (SportHistória) |
In 1981 verscheen nog een boek van Sebes 'Örömök és csalódások' (Vreugde en teleurstellingen). |
 |
 |
Sebes kijkt naar een training van zijn internationals in 1951. (SportHistória) |
Samen mer Dr Mezõ Ferenc en Avery Brundage (in het midden). (SportHistória) |
 |
Gusztáv Sebes Certificaat van vice-president UEFA (Sebes Heritage / Puskás Institute) (Sebes Heritage / Puskás Institute)) (MLSZ) |
 |
Het nieuwe graf van Sebes Gusztáv 25-12-2019. (MLSZ) |
 |
ERELIJST : Nationaal elftal: * als trainer: |