KÖLCSEY Ferenc

KÖLCSEY FerencKÖLCSEY Ferenc buste.Biografie:

Geboren:
8 augustus 1790 (Szõdemeter - Hongarije)
Als:
Kölcsey Ferenc
Overleden:
24 augustus 1838 (Szatmárcseke)

Schrijver van het Hymnus!

Kölcsey Ferenc, schrijver van het Hymnus, werd in 1790 geboren in Szõdemeter, het huidige Sauca in de Roemeense provincie Szatmár of Satu Mare. Toen hij 6 jaar was, stierf zijn vader en op 11-jarige leeftijd overleed ook zijn moeder. Kölcsey volgde eerst wetenschappen in Debrecen. In 1813 studeerde hij Poëzie en maakte hij zich de Latijnse taal eigen, hoewel hij nooit in het Latijn verzen heeft geschreven. In datzelfde jaar kreeg hij de pokken, waar hij een blijvend lidteken aan overhield. Hij werd namelijk blind op zijn linkeroog.

Kölcsey vervolmaakte zich ook in het Frans en het Duits. Later leerde hij Oudgrieks. Toen hij 16 jaar was, begon hij zijn eerste verzen te schrijven, maar zijn prille werkjes heeft hij later vernietigd. Op de begrafenis van dichter Mihály Vitéz Csokonai in 1805 maakte hij kennis met Kazinczy Ferenc, die een goede vriend en leermeester van Kölcsey werd. In 1809 beëindigde hij zijn studie aan het Hervormde College van Debrecen en trok hij naar Pest om rechten te studeren, maar aan het advocaatexamen nam hij niet meer deel. Hij gaf zijn studie op om zich volledig toe te leggen op de literatuur.

Postzegel '175e verjaardag van het nationaal volkslied'
Postzegel '175e verjaardag van het nationaal volkslied' (detail van manuscript van Kölcsey Ferenc).
Y & T, nr 3609 - 1998.
Hij keerde terug naar zijn landgoed in Álmosd, een dorpje in de buurt van Debrecen. In 1815 verhuisde hij naar een ander landgoed dat hij van zijn ouders had geërfd in Szatmárcseke vlakbij de huidige Oekraïense grens in de provincie Szabolcs-Szatmár-Bereg in de Noordelijke Laagvlakte. Kölcsey was niet bang om ongezouten kritiek te voeren op het vlak van de literatuur en hij speelde ook een belangrijke rol in de modernisering van de Hongaarse taal. Op 22 januari 1932 schreef hij zijn grote meesterwerk, het Hymnus, dat later het nationale volkslied van Hongarije werd.

In 1829 werd Kölcsey ere-ondergouverneur van de provincie Szatmár. In 1832 werd hij gouverneur en op 6 november van hetzelfde jaar werd hij tot parlementair volksvertegenwoordiger verkozen. Hij zorgde ervoor dat de toespraken in het parlement op literair niveau gevoerd werden. In de jaren 1830 en 1840 leerde Kölcsey de redenaars Déak Ferenc, Kossuth Lajos, Eötvös József en Szemere Bertalan de grondbeginselen om het hoge woord te voeren. Als politicus zette hij zich ook in voor de herinlijving van Transsylvanië en andere gebieden, voor de moderne vrijheden van het volk en voor de rechten van de Hongaarse taal. In 1834 kende zijn politieke loopbaan een einde toen de tegenstanders van de hervormingen in zijn provincie de meerderheid behaalden. Hij keerde terug naar zijn landgoed in Szatmárcseke, waar hij op 24 augustus 1838 stierf, vermoedelijk aan een blindedarmontsteking.
Hij ligt begraven op het kerkhof van Szatmárcseke. Het kerkhof van Szatmárcseke is een beschermd monument dat in Europa zijn weerga niet kent. Het dankt zijn roem aan de zeshonderd houten 'manshoge', 'bootvormige' grafzerken, die van uit de verte gezien doen denken aan de kappen van nonnen. De oorsprong en de betekenis van deze met de punt omhoog gerichte, enigszins kanovormige grafzerken is nog onbekend.
In het kleine Kölcsey-museum (Cultureel centrum, Kölcsey F. u. 46.) in Szatmárcseke, wordt zijn leven in beeld gebracht en zijn persoonlijke bezittingen tentoongesteld.
In Budapest werd in mei 2006 het Hymnebeeld (Himnusz szobor) gemakt door Majzik Mária ingehuldigd. Het is een 4,50 meter hoog reliëf met zeven bogen en met in het midden een Godfiguur. In de stralen daarrond staat wordt volledig tekst van het Hymus weergegeven. Bovenaan in de bogen werden een aantal klokken ingewerkt (drie per boog, 21 in totaal), die op feest- en zondagen het Huymnus spelen. Het monument werd mogelijk gemaakt door het geld verkregen door donaties.

Het Hymnebeeld in Budapest.
Het Hymnebeeld in Budapest.
Standbeeld van Kölcsey Ferenc door Bíró Lajos.
Standbeeld van Kölcsey Ferenc door Bíró Lajos.
Afbeelding van Kölcsey Ferenc als politiek mandataris. Beeld van Kölcsey Ferenc Standbeeld van Kölcsey Ferenc door Bíró Lajos. Het grafmonument van Kölcsey op de begraafplaats van Szatmárcseke.
Afbeelding van Kölcsey Ferenc als politiek mandataris.
Beeld van Kölcsey Ferenc
(Márvány Fehér, hoogte: 153 cm, Magyar Nemzeti Galéria, Budapest).
Standbeeld van Kölcsey Ferenc door Bíró Lajos.
Het grafmonument van Kölcsey op de begraafplaats van Szatmárcseke.


(Met toelating gebaseerd op het artikel verschenen in 'Hongarijesprokkels', driemaandelijks toeristisch-cultureel tijdschrift over Hongarije, 3de jg., nr. 2, september-oktober-november 2006 - auteur: Frederik Vandenbroucke - website http://www.hongarijesprokkels.be)